بیماری جنسی ویا مقاربتی

بیماری های مقاربتی چیست؟

بیماری‌های مقاربتی یا بیماری‌های جنسی (که به اختصار STD نیز نامیده می‌شوند) معمولا از طریق رابطه جنسی یا تماس جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند. طبق تحقیقات انجام‌شده، شیوع بیماری‌های جنسی در سطح جهانی در حال افزایش است.

بیماری های مقاربتی در زنان

زنان بیشتر از مردان به بیماری‌های مقاربتی دچار می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین مواردی که باعث این اتفاق می‌شود، کوتاه بودن پرینه و نزدیک بودن مجرای ادراری، واژن و مقعد به یکدیگر است. از طرفی معمولا خانم‌ها سکس محافظت‌نشده‌ دارند و این مسئله باعث ایجاد تغییر در فلور طبیعی واژن می‌شود. بنابراین احتمال ابتلا به بیماری‌های مقاربتی به طرز چشمگیری افزایش پیدا می‌کند.

علائم بیماری های مقاربتی در زنان

هر یک از بیماری‌های مقاربتی علامت خاص خودش را دارد. اما معمولا از بیشترین علائمی که در بیماری‌های مقاربتی زنان دیده‌می‌شود، ترشح، خارش، سوزش و درد هنگام نزدیکی است. خونریزی بعد از نزدیکی نیز در این بیماری‌ها شایع است. کسانی که علائم هنگام بیماری‌های مقاربتی دارند، احساس طبیعی ندارند و ممکن است چرخه‌ی قاعدگی آنها نیز تحت تاثیر قرار بگیرد. از دیکر علائمی که در بیماری‌های مقاربتی در زنان دیده‌می‌شود، پاپ اسمیر مختل شده‌است.

بیماری های مقاربتی مردانه

بیماری‌های مقاربتی در مردان نیز دیده‌می‌شود. هرچند که مردان کمتر از زنان به بیماری‌های مقاربتی دچار می‌شوند و زمانی که به بیماری‌های جنسی مبتلا می‌شوند، کمتر و با شدت نسبتا پایین‌تری علائم بیماری‌های جنسی را از خود نشان می‌دهند.

علائم بیماری جنسی در مردان

علائم بیماری‌های جنسی در مردان می‌تواند به صورت تظاهرات پوستی بروز کند. همچنین خارش و درد و سوزش هم در بیماران مبتلا دیده‌می‌شود.

انواع بیماری های مقاربتی و علائم آن کدامند؟

در ادامه به معرفی انواع بیماری‌های جنسی پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.

۱. کلامیدیا

کلامیدیا به وسیله‌ی باکتری کلامیدیا تراکوماتیس (Chlamydia Trachomatis) ایجاد می‌شود. این بیماری یک عفونت شایع است که ممکن است از طریق رابطه‌ی جنسی مقعدی، واژینال و دهانی گسترش یابد. کلامیدیا می تواند در هنگام زایمان و در طول کانال زایمانی، به نوزاد هم منتقل شود. اگر عفونت کلامیدیا درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جانبی مانند ناباروری شود.
به زمانی که فرد در معرض عامل بیماری‌زا قرار می‌گیرد تا زمانی که علائم بروز پیدا می‌کنند، دوره‌ی کمون گفته‌می‌شود. دوره‌ی کمون بیماری کلامیدیا ۷ تا ۱۲ روز است. کلامیدیا معمولا علامتی ایجاد نمی‌کند و در صورت بروز علائم، فرد ممکن است متوجه تغییر در ترشحات واژن، ترشحات بدبو، سوزش ادرار و درد هنگام ادرار شود. اگر کلامیدیا از طریق رابطه جنسی مقعدی منتقل شود، می‌تواند روی راست روده نیز تاثیر بگذارد و باعث ایجاد علائمی مانند درد مقعدی، خونریزی از مقعد و ترشحات مقعدی شود.

توجه کنید :اگر عفونت کلامیدیا درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جانبی مانند ناباروری شود.

۲. شپش عانه

شپش عانه، نوعی انگل خارجی است که معمولا به موهای ناحیه‌ی شرمگاهی متصل می‌شود. اما گاهی می‌توان آنها را روی موهای زیر بغل، سبیل، ریش، مژه یا ابرو نیز پیدا کرد. عامل شپش عانه، موجودات بسیار کوچکی هستند و به سختی قابل مشاهده خواهندبود. خارش شدید، تخم‌های ریزی که به موهای شرمگاهی متصل شده‌اند یا شپش‌هایی که حرکت می‌کنند، از علائم ابتلا به شپش عانه هستند.

چرخه‌ی زندگی شپش، از تخم‌ها شروع خواهدشد. شپش بعد از بیرون‌آمدن از تخم، برای زنده‌ماندن به خون نیاز دارند و حدود ۲ تا ۳ هفته روی بدن زنده می‌ماند. با گذشت زمان، شپش‌های ماده تخم‌های بیشتری می‌گذارند و این چرخه ادامه خواهدیافت.

شپش عانه ممکن است در اثر تماس بدنی نزدیک مثل تماس جنسی، منتقل شود. همچنین این موجودات، می‌توانند از طریق حوله‌های مشترک یا ملافه‌ی تخت نیز یه دیگران منتقل شوند. اما شپش عانه از طریق سنگ توالت پخش نمی‌شوند.

برای از بین‌بردن شپش عانه در ناحیه‌ی تناسلی، محلول پرمترین ۱ درصد قابل‌استفاده است.

۳. تبخال تناسلی

عامل تبخال تناسلی، ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) است که بر روی پوست، دهانه‌ی رحم، اندام‌های تناسلی و برخی از قسمت‌های دیگر بدن تاثیر می‌گذارد. این ویروس ۲ نوع دارد: HSV نوع ۱، معمولا بر روی دهان تاثیر می‌گذارد و از طریق بزاق، زخم مربوط به تبخال در اطراف دهان و از طریق رابطه‌ی جنسی دهانی، به دیگران منتقل می‌شود. HSV نوع ۲ می‌تواند بر ناحیه‌ی تناسلی، مقعد و دهان تاثیر بگذارد و از طریق رابطه‌ی جنسی واژینال، دهانی و مقعدی منتقل می‌شود.

ویروس تبخال تناسلی، نمی‌تواند از طریق ظروف، سنگ توالت، استخرهای شنا، صابون یا ملافه گسترش پیدا‌کند. اگر فردی قسمتی از بدن را که دارای تبخال است، لمس کند و سپس با همان دست آلوده به ویروس، سایر قسمت‌های بدن را لمس کند، ویروس نیز می‌تواند به آن ناحیه گسترش یابد.

در صورت ورود ویروس تبخال تناسلی به بدن، برای همیشه در بدن باقی می‌ماند. اما معمولا به حالت خاموش بوده و بسیاری از افراد هرگز علائمی را تجربه نمی‌کنند.

توجه کنید:در صورت ورود ویروس تبخال تناسلی به بدن، برای همیشه در بدن باقی می‌ماند. اما معمولا به حالت خاموش بوده و بسیاری از افراد هرگز علائمی را تجربه نمی‌کنند.

علائم عفونت اولیه با ویروس تبخال تناسلی

• تاول در اطراف دهان، مقعد، یا دستگاه تناسلی
• تب
• بدن درد
• تورم غدد لنفاوی

اولین مواجهه با ویروس معمولا شدیدترین دوره‌ی ابتلا است. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، به عنوان مثال افرادی که به HIV مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به علائم شدید قرار دارند. برخی تحقیقات حاکی از آن هستند که ابتلا به تبخال می‌تواند احتمال ابتلا به HIV یا انتقال آن را افزایش دهد. ممکن است فردی هرگز نداند که در بدن خود ویروس تبخال را دارد، اما هنوز هم می‌تواند آن را به دیگران انتقال دهد.

در حال حاضر درمان قطعی برای ویروس تبخال وجود ندارد، اما می‌توان علائم آن را تسکین داد. همچنین، استفاده از داروهای ضدویروسی می‌تواند از شیوع تبخال جلوگیری کند. اما استفاده از کاندوم به طور کامل از انتقال تبخال جلوگیری نمی‌کند.

۴. هپاتیت B

ویروس هپاتیت ب می‌تواند باعث عفونت طولانی و آسیب کبدی شود. پس از ابتلا به هپاتیت ب، ویروس می‌تواند در مایع منی، خون و سایر مایعات بدن باقی بماند. هپاتیت ب می‌تواند از طریق تماس جنسی، استفاده از تجهیزات غیراستریل برای تزریق، سوراخ شدن پوست با جسم تیز آلوده به ویروس، خون و استفاده از تیغ و مسواک آلوده به این ویروس، گسترش پیدا کند. لذا یک بیماری جنسی است.

این بیماری به صورت حاد می‌تواند باعث ایجاد علائمی مانند حالت تهوع، شکم درد، ادرار تیره، خستگی و زردی پوست یا چشم شود. عفونت مزمن می‌تواند منجر به سیروز کبدی و سرطان کبد شود. ویروس هپاتیت ب می‌تواند در طی بارداری یا زایمان به نوزاد منتقل شود. در مورد انتقال ویروس در دوران شیردهی، تا زمانی که نوک پستان‌ها ترک نخورده باشند، خطر انتقال ویروس از طریق شیر مادر بسیار کم خواهد‌بود.

افرادی که در معرض خطر ابتلا به هپاتیت B هستند می‌توانند واکسن هپاتیت را تزریق کنند. واکسن برای هپاتیت A و B در دسترس است.

در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص عفونی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

۵. تریکومونیازیس

تریکومونیازیس یک بیماری مقاربتی است که به وسیله‌ی یک تک یاخته به نام تریکوموناس واژینالیس ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند هر کسی را درگیر کند، اما زنان با احتمال بیشتری دچار علائم می‌شوند. تریکومونیازیس می‌تواند از طریق رابطه‌ی جنسی منتقل شود.

این بیماری در مردان، مجرای ادرار را درگیر می‌کند. اگرچه بسیاری از افراد هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند،‌ اما در صورت بروز علائم ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

• ترشحات واژینال غیرطبیعی به رنگ زرد یا سبز
• ترشحات بدبو با بوی ماهی
• درد در هنگام ادرار کردن
• درد در هنگام انزال (ارضا شدن)
• درد یا ناراحتی در هنگام رابطه‌ی جنسی

تریکومونیازیس همچنین می‌تواند منجر به عوارض بارداری شده و احتمال ابتلا به HIV و انتقال آن را افزایش دهد.

برای درمان قطعی تریکومونیازیس، هر دو شریک جنسی به درمان نیاز دارند، در غیر این صورت ممکن است عفونت دوباره ایجاد شود. اگر تریکومونیازیس درمان نشود، می‌تواند ماه‌ها یا سال‌ها ادامه داشته‌باشد.

توجه کنید :برای درمان قطعی تریکومونیازیس، هر دو شریک جنسی به درمان نیاز دارند، در غیر این صورت ممکن است عفونت دوباره ایجاد شود.

۶. اچ آی وی (HIV)

HIV ویروسی است که به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند. این بیماری می‌تواند از طریق تماس جنسی، استفاده از سوزن آلوده‌ی مشترک، تماس با پوست دارای زخم، زایمان و شیردهی گسترش یابد.

بیماری HIV می‌تواند فرد را در معرض عفونت‌های دیگری نیز قرار دهد. افراد مبتلا به HIV در معرض خطر ابتلا به سایر بیماری‌های مقاربتی هستند. اگر این بیماری درمان نشود، ممکن است منجر به عوارض تهدیدکننده‌ی زندگی شود.

به محض ابتلای فرد به ویروس HIV، ویروس در مایعات مختلف بدن از جمله مایع منی، خون، شیر مادر، ترشحات واژن و ترشحات رکتوم وارد می‌شود. اگر این مایعات به بدن شخص دیگری وارد شود، آن شخص می‌تواند به ویروس HIV مبتلا شود.

برخی از راه‌های جلوگیری از انتقال این بیماری عبارتند از:

-استفاده از کاندوم در حین رابطه‌ی جنسی واژینال یا مقعدی

-خودداری از مصرف سوزن مشترک

-استفاده از دستکش و دفع ایمن تجهیزات تیز و برنده در مراکز بهداشتی.

۷. ویروس پاپیلوم انسانی یا زگیل تناسلی (HPV)

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به گروهی از ویروس‌ها گفته‌می‌شود که بر روی پوست و غشاهای مخاطی مانند گلو، دهان، دهانه‌ی رحم و مقعد تاثیر می‌گذارند. ویروس پاپیلومای انسانی، انواع مختلفی دارد و بعضی از آنها نسبت به انواع دیگر، خطر بیشتری دارند. برای ابتلا به این بیماری جنسی، الزاما نیازی به رابطه‌ی جنسی نیست و حتی تماس پوست با پوست برای شیوع آن کافی است.

زگیل تناسلی بسیار شایع بوده، به طوری که حدود ۷۹ میلیون نفر در ایالات متحده به این بیماری مبتلا هستند. هر فردی که از نظر جنسی فعال باشد در دوره‌ای از زندگی خود به ویروس HPV مبتلا خواهدشد، مگر اینکه برای جلوگیری از آن واکسن دریافت کند. واکسیناسیون می‌تواند از شما در برابر خطرناک‌ترین انواع HPV نیز محافظت کند. HPV می‌تواند از طریق رابطه‌ی جنسی واژینال، مقعدی و دهانی، تماس با دستگاه تناسلی و از طریق مادر بیمار به نوزاد، منتقل شود.

توجه کنید :گیل تناسلی بسیار شایع بوده، به طوری که حدود ۷۹ میلیون نفر در ایالات متحده به این بیماری مبتلا هستند. هر فردی که از نظر جنسی فعال باشد در دوره‌ای از زندگی خود به ویروس HPV مبتلا خواهدشد، مگر اینکه برای جلوگیری از آن واکسن دریافت کند.

بسیاری از افراد مبتلا به ویروس پاپیلومای انسانی، هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند، اما در برخی افراد، این ویروس باعث ایجاد علائمی مانند زگیل‌هایی به رنگ صورتی یا گوشتی که برجسته، صاف یا شبیه گل کلم هستند، می‌شود. ابتلا به HPV می‌تواند خطر سرطان دهانه‌ی رحم و سرطان گلو را افزایش دهد. برخی از انواع HPV که باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شود، کم‌خطر هستند. 

تشخیص HPV از راه‌های زیر میسر می‌شود:

-معاینه‌ی ضایعات پوستی روی آلت تناسلی مردان

-نمونه‌گیری از پوست آلت تناسلی، مجرای ادراری، ترشحات و مایع منی

-استفاده از پاپ اسمیر و آزمایش HPV در زنان

۸. مولوسکوم

مولوسکوم یک عفونت ویروسی پوست است که خوش‌خیم بوده و می‌تواند بزرگسالان و کودکان را تحت‌تاثیر قرار دهد. این بیماری از طریق تماس پوست با ضایعات که معمولا در طی فعالیت جنسی رخ می‌دهد، منتقل می‌شود.

علائم مولوسکوم شامل برجستگی‌های کوچک و گرد و فرورفتگی‌هایی روی پوست است. این برجستگی‌ها معمولا بدون درمان از بین می‌روند، اما در صورتی‌که با گذشت زمان طولانی برطرف نشوند، ممکن است لازم شود با استفاده از برخی روش‌ها مانند داروهای موضعی یا یخ‌گذاری، برای از‌بین‌بردن برجستگی‌ها اقدام کرد.

توجه کنید:علائم مولوسکوم شامل برجستگی‌های کوچک و گرد و فرورفتگی‌هایی روی پوست است.

فرد مبتلا باید پس از لمس ناحیه‌ای از پوست آسیب‌دیده، دست‌های خود را با دقت بشوید تا از شیوع ویروس به قسمت دیگری از بدن یا شخص دیگر جلوگیری کند. استفاده از روش جلوگیری از بارداری مانند کاندوم، می‌تواند از انتقال ویروس جلوگیری کند. 

۹. گال در ناحیه تناسلی

گال یک بیماری پوستی مسری است که به وسیله‌ی یک مایت ایجاد می‌شود. این بیماری به وسیله‌ی کنه‌ی ریزی ایجاد می‌شود و برای تخمگذاری در پوست انسان فرو می‌رود. گال همیشه یک بیماری جنسی نیست، زیرا از طریق هر نوع تماس پوستی و حتی حوله و ملافه‌های مشترک نیز گسترش می‌یابد. اما در میان بزرگسالان، اغلب در حین رابطه‌ی جنسی منتقل می‌شود و می‌تواند باعث خارش شدید به خصوص در شب و ایجاد بثورات جوش مانند در هر نقطه از بدن شود. در اولین مواجهه با عامل بیماری‌زا، علائم ممکن است ۲ تا ۶ هفته بعد ظاهر شوند. اما در مواجهه‌های بعدی شروع علائم می‌تواند ۱ تا ۴ روز طول بکشد. 

پس از بهبودی، تمام وسایل شخصی از جمله تمام ملافه‌ها و لباس‌ها باید کاملا شسته شوند و در مقابل نور آفتاب خشک شوند.

۱۰. سفلیس

سفلیس به وسیله‌ی باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می‌شود. سفلیس یک عفونت جدی است و لازم است در اسرع وقت درمان شود تا از آسیب دائمی و عوارض طولانی مدت مانند فلج، کوری و مرگ جلوگیری شود. سفلیس می‌تواند در دوران بارداری به نوزاد منتقل شود.

این بیماری معمولا ۴ مرحله دارد. در مرحله‌ی اول، فرد ممکن است در اطراف دستگاه تناسلی، مقعد، راست روده یا دهان یک زخم گرد و سفت و بدون درد را مشاهده کند. این زخم ممکن است قابل مشاهده نباشد، زیرا بدون درد است و ممکن است در واژن پنهان باشد. این مرحله ۳ تا ۶ هفته طول می‌کشد. 

در مرحله‌ی دوم سفلیس، ممکن است علائم زیر وجود داشته‌باشند:

- بثورات بدون خارش قهوه‌ای یا قرمز در کف دست یا کف پا

- ضایعات در غشاهای مخاطی مانند دهان، واژن یا مقعد

- تورم غدد لنفاوی

- ریزش مو

- سردرد

- کاهش وزن

- دردهای عضلانی

- خستگی

- تب

در مرحله‌ی نهفته، علائم از بین می‌روند اما باکتری در بدن باقی می‌ماند و می‌تواند باعث بیماری‌زایی شود.

در مرحله‌ی سوم سفلیس، عوارض تهدیدکننده‌ی زندگی می‌تواند بر مغز، سیستم عصبی، چشم، گوش، قلب و اندام‌های دیگر تاثیر بگذارد. علائم در این مرحله، بستگی به این دارد که سفلیس بر کدام قسمت از بدن تاثیر گذاشته‌است.

۱۱. سوزاک

سوزاک یک عفونت شایع است که توسط باکتری نایسریا گونوره ایجاد می‌شود. باکتری نایسریا گونوره در قسمت‌های گرم و مرطوب بدن مانند واژن، آلت تناسلی مردان، دهان، راست روده و چشم رشد می‌کند. این بیماری بسیار مسری است و در طی رابطه‌ی جنسی منتقل می‌شود. این بیماری می‌تواند منجر به بیماری التهابی لگن در زنان و التهاب اپیدیدیم (لوله‌هایی که اسپرم را ذخیره می‌کنند) در مردان شود. در‌نتیجه اگر سوزاک درمان نشود می‌تواند منجر به عوارض تهدید کننده‌ی زندگی و ناباروری شود. سوزاک با آنتی‌بیوتیک قابل‌درمان است.

اگر فرد، ناحیه‌ای از بدن را که آلوده است، لمس کند و سپس دست خود را با چشم‌ها تماس دهد، سوزاک می‌تواند در چشم نیز ایجاد شود. این عفونت می‌تواند در هنگام زایمان به نوزاد نیز منتقل شود.

سوزاک اغلب علامتی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت بروز، علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

- درد در هنگام ادرار کردن

- ترشحات غیرطبیعی از دستگاه تناسلی

- تورم دستگاه تناسلی

- لکه‌بینی (خونریزی بین دوره‌های پریودی)

- خارش مقعدی

- درد هنگام دفع مدفوع

- ترشحات غیرطبیعی از مقعد

- سوزش و درد در گلو

- تورم غدد لنفاوی

۱۲. شانکروئید

شانکروئید یک عفونت باکتریایی نادر است که به دلیل باکتری هموفیلوس دوکرئی ایجاد می‌شود. این بیماری فقط از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود و باعث ایجاد زخم‌های دردناک در دستگاه تناسلی می‌شود. شانکروئید همچنین می‌تواند احتمال ابتلا به HIV را افزایش دهد و درمان HIV را سخت‌تر کند. این بیماری با استفاده از آنتی‌بیوتیک قابل‌درمان است.

از کجا بفهمم بیماری مقاربتی دارم؟

اما از کجا بفهمیم که به بیماری مقاربتی مبتلا هستیم؟ اگر خانم هستید و فعالیت جنسی دارید، باید تحت نظر دکتر زنان باشید. از آنجایی که خانم‌ها بعد از برقراری ارتباط جنسی و نزدیکی مستعد مبتلا به بیماری‌های مقاربتی می‌شوند، باید به طور منظم معاینه شوند و جهت بررسی بیماری‌های مقاربتی چک شوند. آقایان هم باید اگر علامتی در آنها یا در شریک جنسی آنها دیده‌می‌شود، معاینه و بررسی شوند.

توجه کنید :یکی از روش‌هایی که می‌توان بررسی کرد که به بیماری‌های مقاربتی مبتلا هستید یا نه، معاینه است.

یکی از روش‌هایی که می‌توان بررسی کرد که به بیماری‌های مقاربتی مبتلا هستید یا نه، معاینه است. اگر معاینه مشکوک باشد، می‌توان از تست‌ها و آزمایش‌های بررسی‌کننده بیماری‌های مقاربتی هم کمک گرفت. یکی از این آزمایش‌ها تست پاپ اسمیر برای خانم‌ها و دیگری تست ‌hpv برای آقایان و خانم‌ها است. آزمایش‌های دیگری هم برای بررسی بیماری‌های مقاربتی انجام می‌شوند.

برای تشخیص و درمان بیماری های جنسی به چه دکتری مراجعه کنم؟

اگر خانم هستید، می‌توانید به دکتر زنان مراجعه کنید تا برای بیماری‌های مقاربتی معاینه شوید. اگر آقا هستید می‌توانید به دکتر اورولوژیست یا دکتر عفونی مراجعه کنید.

راه های جلوگیری از بیماری های جنسی چیست؟

برای پیشگیری از بیماری‌های جنسی باید سکس محافظت‌شده داشته‌باشید. سکس با کاندوم یکی از بهترین روش‌های پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی است. یکی از موارد مهمی که در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های جنسی موثر است، معاینه و بررسی شریک جنسی قبل از برقراری ارتباط جنسی است. مثلا می‌توانید از تست‌های تشخیصی مانند پاپ اسمیر و تست‌های تشخیصی زگیل تناسلی کمک بگیرید تا از سلامت جنسی مطمئن شوید.

یکی دیگر از مواردی که در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های جنسی موثر است، برقراری ارتباط جنسی با یک نفر در زمان است. از برقراری سکس با بیشتر از یک نفر در یک بازه‌ی زمانی پرهیز کنید. داشتن چند شریک جنسی در یک زمان می‌تواند باعث بیماری‌های جنسی شود.